Św. Mikołaj urodził się w roku 1417 we Flüe koło Sachseln, nad jeziorem Sarn w środkowej Szwajcarii, w kantonie Obwalden. Ojciec jego, Henryk Löwenbrugger, był prostym góralem, miał jednak wielki autorytet wśród współziomków – piastował różne stanowiska w sądownictwie, w zarządzie i sejmiku lokalnym. Matka, Emma Roebert, pochodziła z kantonu Nidwalden.

Początkowo Mikołaj pragnął poświęcić swoje życie wyłącznie Bogu. W tym celu wstąpił nawet do benedyktynów w Engelberg. Jednak nic nie wynikło z tych planów. Powrócił do do domu, do świata i wstąpił w związek małżeński z Dorotą Wyss. W czasie swojego pożycia małżeńskiego dochował się dziesięciorga dzieci – pięciu córek i pięciu synów, z których jeden potem został proboszczem w Sachseln.

Mikołaj został bardzo szanowanym obywatelem: wybrano go na radcę i kantonalnego sędziego oraz deputowanego do federacji kantonów szwajcarskich. A był to czas, kiedy Szwajcaria walczyła z Austrią o swoją niepodległość. Mikołaj w latach 1433–1460 pełnił służbę wojskową w randze oficera. W latach 1440–1444 brał udział w wojnie z miastem Zurych, a w 1460 r. w wyprawie wojennej przeciwko Thurgau. Jednocześnie gospodarował też na swojej ziemi, żeby zapewnić utrzymanie i wykształcenie swojej licznej rodzinie.

Cały czas żyje w nim pragnienie oddania życia Bogu. Kiedy więc został zwolniony z wojska, w roku 1467, za zezwoleniem żony ponownie postanowił wstąpić do zakonu reformowanych benedyktynów, nazywających się „Przyjaciółmi Boga”” Miał już 50 lat, a w domu zostawił dzieci, z których najmłodsze nie miało jeszcze półtora roku. Jednak pragnienie Boga jest ponad wszystko. Może dlatego Bóg daje mu znak – we śnie Mikołaj otrzymuje wskazówkę, że wolą Bożą jest, aby resztę życia spędził jako pustelnik, zachęcając do bogobojnego życia swoich ziomków.

16 października 1467 r. Mikołaj wyruszył z domu, żeby zostać pustelnikiem. Postanowił udać się do Alzacji, gdzie żyło wówczas wielu mistyków. Jednak w drodze zrozumiał, że jego miejsce w ojczystym kraju. Wrócił więc i Ranft-Schlucht w pobliżu Flüe wybudował mały domek i kapliczkę. I tu pozostał już do śmierci – prawie 20 lat.

Św. Mikołaj z Flüe był nie tylko pustelnikiem. Był też jednym z ostatnich wielkich mistyków późnego średniowiecza. Doznawał wizji i oświeceń, które pomagały mu nauczać i wspomagać w wierze i wszystkich trudnych okolicznościach życiowych swoich współziomków. Stał się doradcą zarówno wielkich i możnych, jak też zwykłych małorolnych chłopów, okolicznych mieszkańców szukających pomocy, a także wszystkich ciekawych i pobożnych, których do Ranft ściągnęła jego sława pustelnika. Mikołaj korzystał z każdej okazji, by mówić o Bogu i o zbawieniu duszy.

Nie był Mikołaj pustelnikiem w dzisiejszym rozumieniu tego słowa. Mieszkał samotnie, a życie poświęcił modlitwie, uczynkom pokutnym i nauczaniu, ale nie odsunął się od świata. Wiedział, co się dzieje w polityce i kiedy przyszła konieczność – w 1473 r. omal nie doszło do nowej wojny z Austrią – to dzięki staraniom św. Mikołaja udaje się ostry spór załagodzić. W roku 1481 z kolei wybuchła wojna domowa między stanami Szwajcarii. Na sejmiku w Stans, który odbył się 22 grudnia 1481 r. dzięki także politycznemu oddziaływaniu św. Mikołaja udało się ocalić jedność konfederacji szwajcarskiej. To zapewne przede wszystkim z tego powodu nazwano go ojcem Szwajcarii i budowniczym pokoju.

Św. Mikołaj z Flüe przez lata spędzone w swej samotni był przez Boga obdarzany wieloma charyzmatami, a najbardziej zadziwiającym jest ten, że przez 19 lat swojego życia – do śmierci 21 marca 1487 r. nie przyjmował żadnych pokarmów – odżywiał się jedynie Komunią św.,., którą przyjmował na coniedzielnej Mszy św. w kościele w Sachseln. Fakt ten został potwierdzony kanonicznym procesem. Miał też to szczęście, dane od Boga, że udało mu się nawrócić wiele zbłąkanych dusz.

Po śmierci Mikołaja do jego grobu, który wsławił Pan Bóg wieloma cudami, przybywali liczni pielgrzymi. Przybywają tam zresztą do dzisiaj, m.in. w corocznych pielgrzymkach do Ranft i do Sachseln. Do dziś można w Sachseln oglądać dawną płytę nagrobną, całkiem startą przez ręce dotykających jej pielgrzymów. W roku 1501, a więc 14 lat po śmierci, Henryk Wölfin z Berna napisał pierwszy żywot św. Mikołaja. Jednak z powodu przetaczających się przez Szwajcarię wojen religijno-politycznych proces kanonizacyjny mógł się rozpocząć dopiero w 1587 roku. W 1669 r. papież Klemens IX przez beatificatio aequipollens zezwolił na kult Mikołaja. Papież Klemens X rozszerzył kult Mikołaja na całą Szwajcarię, a 15 maja 1947 roku papież Pius XII dokonał uroczystej kanonizacji, ogłaszając jednocześnie św. Mikołaja głównym patronem Szwajcarii. Relikwie pustelnika w 1934 r. zostały ponownie zebrane i umieszczone w srebrnym relikwiarzu. Dzień jego pamiątki obchodzi się 21 marca – w dniu śmierci, jednak Szwajcaria uroczystość Mikołaja obchodzi 25 września.

Św. Mikołaj z Flüe jest, jak już wspomniałam, głównym patronem Szwajcarii, a także patronem radnych, rad miejskich, magistratów, trudnych małżeństw, dużych rodzin, ojców dużych rodzin, mężów i żon pozostających w separacji.

W ikonografii św. Mikołaj z Flüe przedstawiany jest jako wychudzony, brodaty pustelnik, często na klęczkach, a jego atrybutami są kij i różaniec. Czasem można zobaczyć go z krzakiem cierniowym, gdyż według legendy diabeł miał go rzucić w taki właśnie krzak; albo przedstawia się Mikołaja z diabłem.

Imię Mikołaj pochodzi z języka greckiego: nike – zwycięstwo i laos – lud.